در اختتاميه چهارمين رويداد هم آفريني همراه اول چه گذشت؟

روز گذشته، اختتاميه چهارمين رويداد هم آفريني همراه اول در مقر اصلي اين شركت در خيابان ونك تهران برگزار شد و منتخبين هيئت داوران، جوايز و لوح هاي تقديري را با خود به خانه بردند. هم آفريني كه نام آن به تعبير شركت برگزار كننده اين رويداد، از تركيب دو عبارت «همراه اول» و «كارآفريني» به دست آمده رويدادي سالانه براي حمايت همه جانبه از كسب و كارهاي نوپا است و امسال، با محوريت «بازي هاي آنلاين موبايل» برگزار شد.

اين دوره از مجموعه رويدادهاي هم آفريني كه ثبت نام آن از 15 آبان ماه امسال آغاز شد و تا 20 آذرماه ادامه داشت، ميزبان 168 بازي بود كه در اين بين، 40 بازي به مرحله داوري رسيدند و پس از پشت سر گذاشته شدن روند داوري در روزهاي 15 و 16 بهمن ماه، سه بازي برتر طي مراسم اختتاميه معرفي شدند.

در اين مراسم، هيئت داوران به رياست بهروز مينايي، مديرعامل پيشين بنياد ملي بازي هاي رايانه اي، سه بازي «ديرين دخت»، «سلحشوران» و «يگان ويژه» را به عنوان بازي هاي برتر معرفي كردند و به اين سه تيم، به ترتيب 15، 10 و 5 ميليون تومان تعلق گرفت. بازي هاي «مشاجره»، «درگ ريسينگ»، «غار اژدها»، «AMAZIA»، «مزرعه شمالي»، «پسرخوانده» و «پرسيتي» هم عناويني بودند كه لوح تقدير همراه اول را با خود به خانه بردند.

همراه اول در هر دوره از رويداد هم آفريني، با يك شركت يا دانشگاه همكاري مي كند و شريك اصلي همراه اول در رويداد امسال هم پرديس اول كيش بود؛ شركتي كه خود يكي از استارتاپ هاي زير نظر همراه اول بوده. اما دوره چهارم از رويداد هم آفريني همراه اول به چند دليل با رويدادهاي سه سال گذشته تفاوت دارد و احتمالاً مهم ترين دليل، تمركز واحد آن «بر بازي هاي آنلاين موبايل» باشد.

در حالي كه دوره هاي پيشين هم آفريني در حوزه هايي مانند «فين‌تك»، «انرژي و محيط زيست»، «تجارت الكترونيك» و «خدمات موبايل مبتني بر گردشگري» فعاليت كردند، اين دوره به صورت خاص بر بازي و بازيسازي متمركز بود. به همين خاطر رويداد هم آفريني، اتفاقي مهم در حوزه گيم ايران به حساب مي آيد كه معمولاً از رويدادهاي خصوصي بي بهره است و اكثر فعاليت هاي اين چنيني به صورت دولتي و با متولي‌گري بنياد ملي بازي هاي رايانه اي انجام مي شوند.

با اين حال، مثل تمام رويدادهاي مشابه حوزه گيم، دوره چهارم هم آفريني نيز سوالاتي را در ذهن به وجود مي آورد كه شايد پاسخ دادن به آنها اندكي دشوار باشد. رويدادهاي حمايت از كسب و كارهاي نوپا، به صورت معمول فرصتي برابر در اختيار تمام شركت كنندگان قرار مي دهند و از بين آنها، شخص يا اشخاصي را بر مي گزينند كه در مدت زماني مشابه با ساير شركت كنندگان يا با دسترسي به امكاناتي يكسان، ايده يا طرح بهتري خلق كرده اند.

اين در حالي است كه بازي هاي دوم و سوم رويداد هم آفريني، يعني «سلحشوران» و «يگان ويژه» هر دو حدوداً دو سال پيش به بازار عرضه و ده ها هزار بار دانلود شده اند. بنابراين پرسشي كه به وجود مي آيد اين است كه همراه اول و پرديس اول كيش دقيقاً چه برنامه اي براي حمايت مالي، فني و حقوقي از عناويني دارند كه دو سال پيش به كافه بازار آمده اند و اگر بنا بر حمايت از طرح هاي آتي سازندگان است، بهتر نبود طرح هاي جديد آنها مورد بررسي قرار مي گرفت؟

ناگفته نماند كه بازي سلحشوران، به گفته سازندگانش به موفقيت بسيار خوبي رسيده و براي مدتي، روزانه 3 ميليون تومان درآمدزايي كرده و ضمناً چندين جايزه نيز در جشنواره هاي مختلف دريافت كرده. بنابراين شركت دادن عنواني اين چنين قدرتمند در كنار طرح هايي كه احتمالاً از شانس يا امكانات كافي براي تكامل هرچه بيشتر برخوردار نبوده اند، اندكي عجيب به نظر مي رسد و شايد از همان ابتدا هم تشخيص برندگان دوره چهارم هم آفريني كار چندان دشواري نبوده.

در بخشي از مراسم اختتاميه همراه اول، قرار بود دو شركت كننده پا به صحنه بگذارند و به ارائه يك «طرح كارآفريني» بپردازند. در اين بخش از مراسم كه پيش از اهداي جوايز برگزار شد، حمزه آزاد از مجموعه بازيسازان جوان (سازنده ديرين دخت) و مسعود عسگريان از استوديوي DreamRain (سازنده بازي سلحشوران) به صحنه آمدند تا به تعبير برگزار كنندگان رويداد، طرحي براي كارآفريني ارائه كنند.

اما عجيب اينكه در تايم هاي قابل توجهي كه در اختيار دو شخص قرار گرفته بود اصلي ترين موضوع صحبت، شرح رزومه و فعاليت هاي قبلي دو شركت بود و سخن چنداني از طرح هاي تازه و چگونگي منجر شدن آنها به كارآفريني به ميان نيامد. شركت بازيسازان جوان در وقت خود، ترجيح به تشريح مفصل دستاوردهايش داد و در پايان اشاره اي اجمالي به طرح آتي خود يعني گيم سنتر «بازيباز» داشت كه قرار است در تاريخ نامعلومي آغاز به كار كند.

اين رويه در سخنراني مسعود عسگريان شكلي ناپخته تر به خود گرفت و وي در مدت زمان نزديك به 10 دقيقه اي خود، تماماً به صحبت درباره روند ساخت بازي ناموفق «ماشين جنگي» و اتفاقاتي كه به ساخت «سلحشوران» و سپس بازي دنباله «نجات قلعه» منجر شد پرداخت. در حالي است كه در كنداكتور مراسم، براي هر سخنران وقتي 15 دقيقه اي در نظر گرفته شده بود اما به خاطر برخي ناهماهنگي ها، هر دو سخنران زودتر از زمان خود به صندلي بازگشتند و برخي از نامتعارف ترين لحظات رويداد هم آفريني را رقم زدند.

مسئله اصلي اينجا بود كه تمام سخنان مطرح شده در اين مدت زمان نزديك به 20 دقيقه اي، عملاً چيزي بيشتر از پروموت دو شركتي نبود كه در نهايت جوايز اصلي را نيز دريافت كردند. با توجه به مسائل مطرح شده در بالا در زمينه نابرابري ميان شركت كنندگان، شايد بهتر بود كه حداقل دو شركت شايسته تقدير براي سخنراني انتخاب مي شدند تا مراسم تماماً در قبضه يكي-دو نام خاص نباشد.

اگرچه همراه اول با رويداد هم آفريني دست به حركت مهمي زده و فرصتي براي درخشش بسياري از بازيسازان محروم ايراني به وجود آورده اما مشاهده مسائلي از اين دست در روند برگزاري رويداد و نيز مراسم اختتاميه، احتمالاً در غايي ترين حالت به نااميدي بازيسازان ايراني از شرايط حمايتي موجود در كشور دامن خواهد زد.

خصوصاً با در نظرگيري اين موضوع كه بسياري از جوايز مراسم هاي رسمي حوزه بازي در ايران، معمولاً به تيم هاي مشخصي مي رسند و گاه يك بازي در روند ساخت چهار ساله خود، چهار بار در رويدادهاي مختلف نامزد مي شود و هر بار جايزه اي دريافت مي كند.

تكرار همين مسئله در رويداد هم آفريني نشان مي دهد كه گويي برخي بازيسازان به خاطر قدمت طولاني تري كه دارند و روابط سازنده تري كه برقرار كرده اند، محكوم به حمايت همه جانبه از سوي همكاران و هم نسلان خود هستند و تيم هاي نوپاي حقيقي، بايد همچنان منتظر باشند تا بلكه بخت به آن ها نيز رو كند.